Hidrolik Hortumlar Neden Patlar? (2025 Teknik Analiz)

Hidrolik hortum patlamaları hem iş makinelerinde hem endüstriyel sistemlerde ciddi güvenlik riskleri oluşturur. Bir hortumun patlaması; çalışma durması, yağ kaybı, basınç düşmesi ve ekipman hasarına yol açabilir. Çoğu patlama “ani” görünse de aslında %90’ı önceden belirti verir.

Bu rehberde hidrolik hortum patlamalarının en yaygın nedenlerini teknik olarak açıklıyoruz.

1. Aşırı Basınç (Overpressure)

Hidrolik hortum patlamalarının en büyük nedeni çalışma basıncının üstüne çıkılmasıdır.

Aşırı basınç neden olur?

• Yanlış ayarlanmış emniyet valfi

• Tıkanmış filtre

• Ani yük bindirme

• Pompa arızası

• Silindirin sıkışması

Çözüm:
Hortum çalışma basıncına uygun olmalı (1SN, 2SN, 4SP, 4SH sınıfları).

2. Yanlış Hortum Seçimi

En sık yapılan hata budur.

Örnek:
Damper sistemine 1SN hortum takılması → %100 patlama sebebi.

Hangi hortum hangi basınca göre?

• 1SN → Orta basınç

• 2SN → Yüksek basınç

• 4SP / 4SH → Çok yüksek basınç (iş makinesi, damper, pres)

Çözüm:
Sisteme uygun hortum sınıfı seçilmelidir.

3. Hortumun Eski Olması

Zamanla hortum kauçuğu:

• Sertleşir

• Mikro çatlaklar oluşur

• Spiral takviye açığa çıkar

Bu durumda patlama kaçınılmazdır.

Çözüm:
Hortumların kullanım ömrü 3–5 yıldır. Düzenli değişim yapılmalıdır.

4. Dış Darbe veya Sürtünme Aşınması

Hortumun makineye sürtünmesi veya bir yere çarpması:

• Dış kauçuğun aşınmasına

• Spiral çeliğin açığa çıkmasına

• Sızdırma ve patlamaya

neden olur.

Çözüm:
Aşınma kılıfı, spiral koruma veya kelepçe ile hortumu sabitleyin.

5. Yanlış Rakor Seçimi veya Montajı

Yanlış rakor seçimi hortum patlamalarının %30’unu oluşturur.

Hatalar:

• 1SN hortuma 2SN rakor takmak

• Yetersiz sıkma

• Diş uyumsuzluğu

• Hortumun rakora tam oturmaması

Çözüm:
Hortum sınıfına uygun rakor kullanılmalı (1SN → 1SN rakor, 4SH → spiral rakor).

6. Hortumun Yanlış Bükülmesi (Minimum Radius Aşılması)

Hortumun fazla kıvrılması içten ezilmesine neden olur.

Belirtiler:

• Hortumda yumru oluşur

• Yağ akışı daralır

• Basınç artar → patlama yaşanır

Çözüm:
Üretici bükülme yarıçapı değerlerine uyulmalıdır.

7. Aşırı Sıcaklık (Heat Damage)

Hortumun aşırı sıcak yüzeye temas etmesi:

• Dış kauçuğu yakar

• Kauçuğu yumuşatır

• Hortum basınca dayanamaz ve patlar

Çözüm:
Hortum ısı kılıfı veya ısı kalkanı kullanılmalıdır.

8. İç Kirlenme – Yağ Kirliliği

Kirli yağ hortum iç yüzeyini bozar.

Kirlilik kaynakları:

• Eski yağ

• Tıkanmış filtre

• Valf veya pompa kırıntıları

Bu partiküller hortum içinden geçerken spiral iç yüzeyi çizer ve zayıf nokta oluşturur.

9. Uygunsuz Hortum Uzunluğu

Çok kısa hortum:

• Gerilme yaratır

• Çalışırken çekme/patlama oluşturur

Çok uzun hortum:

• Kendi ağırlığı ile sarkar

• Bağlantılara yük bindirir

Çözüm:
Doğru uzunlukta hortum kesimi yapılmalıdır.

10. Fabrika Hatası / Montaj Hatası

Nadir görülür ama mümkündür:

• Rakonun hortuma yanlış preslenmesi

• Çap hatası

• İmalat kauçuk hatası

Profesyonel firmalardan alınmayan hortum setlerinde sık görülür.

Çözüm:
Hortum presleme işlemi sertifikalı makinelerde yapılmalıdır.

Hortum Patlamalarını Önlemek İçin Öneriler

• Hortum sınıfına uygun rakor kullanın

• Hortumu bükmeyin, minimum radius’a uyun

• Aşınmaya karşı koruyucu kılıf takın

• Hidrolik yağı düzenli değiştirin

• Filtreyi tıkalı bırakmayın

• Hortumu yüksek sıcaklıktan uzak tutun

• Hortumu kullanım ömrü dolmadan yenileyin

Hidroer Flex’in Çözümleri

• 1SN – 2SN – 4SP – 4SH yüksek basınç hortumları

• Tüm hortum tiplerine uygun rakor çözümleri

• Spiral hortumlar için ağır hizmet rakorları

• Hortum koruma spiralleri

• Profesyonel hortum pres hizmeti